Als je gaat scheiden of uit elkaar gaat, moet er veel geregeld worden. Mogelijk krijg je te maken met de inboedelverdeling, partneralimentatie of heb je vragen over huisvesting en geldzaken. Hebben jullie kinderen? Dan krijg je ook te maken met een ouderschapsplan en kinderalimentatie. Volg het stappenplan hieronder, met tips over waar je terecht kan in Almere voor hulp.
Ik heb heel veel hulp gehad van het Wijkteam. Ze kwam bij mij thuis en samen hebben we een eerste stappenplan gemaakt. Door een scheiding zit je hoofd vol emotie en is je leven uit balans. Dan is het zo fijn dat je kunt terugvallen op deze mensen.
Wendy uit Almere
In Almere kun je voor hulp en advies tijdens of na een scheiding terecht bij de maatschappelijk werkers van De Schoor in het Wijkteam en voor juridische vragen bij de Wetswinkel Almere. Zij werken samen bij de hulpverlening. Wil je hulp of advies bij de opvoeding van je kind(eren)? Dan kun je terecht bij de JGZ Almere en Humanitas Almere.
Stap 1: Scheiden of niet?
Het is niet gemakkelijk om te beslissen uit elkaar te gaan of bij elkaar te blijven. Sommige problemen zijn op te lossen, andere niet. Een relatietherapeut of maatschappelijk werker kan helpen bij relatieproblemen.
Stap 2: Ga je scheiden? Hoe bespreek je het met je partner en kinderen
Bespreek met je partner en je kinderen de volgende zaken:
Je partner
- Je partner kan tijd nodig hebben om de boodschap te verwerken. De woorden ‘ik wil scheiden’ worden vaak niet meteen gehoord. Soms dringt het pas weken later door. Geef je partner de ruimte om alles te laten bezinken, zodat hij of zij zich ook kan bedenken hoe het nu verder moet.
- Vertelt je partner aan jou dat hij of zij wil scheiden? Probeer rustig te blijven en de situatie te bespreken. Je kan terecht bij het wijkteam en voor juridische informatie bij de Wetswinkel.
- Ben je bang om bij je partner weg te gaan? Ga dan praten met maatschappelijk werk of neem contact op met Veilig thuis.
- Tips om te communiceren met je partner tijdens de scheiding
De kinderen
Het is belangrijk om de kinderen samen met je partner te vertellen over jullie scheiding. Is dat niet mogelijk? Bespreek het dan allebei met je kind. En vertel aan je partner dat je het hebt besproken. Wat en hoe je de kinderen vertelt over de scheiding hangt af van hoe oud ze zijn. Kinderen kunnen heel gevoelig zijn. Ze kunnen doorhebben dat er iets aan de hand is. Vertel de kinderen op tijd wat er aan de hand is en wat er gaat gebeuren. Bespreek deze punten met je kind(eren):
- Kinderen voelen zich vaak schuldig over de scheiding van hun ouders. Leg uit dat het niet aan je kind ligt dat jullie uit elkaar gaan. Het is niet de schuld van je kind. Je kind kan niets veranderen aan de scheiding. Een scheiding is iets tussen volwassenen.
- Kinderen mogen ook weten hoe jij je voelt over de scheiding. Vertel wat jij voelt, maar vermijd kwaadspreken over de andere ouder. Hou het ook kort, want het gaat om je kind bij dit gesprek.
- Betrek je kinderen bij het nemen van beslissingen die direct over hen gaan. Dan voelen ze zich minder machteloos.
- In de open brief leggen kinderen van gescheiden ouders uit hoe het is om te horen dat je ouders uit elkaar gaan. Villa Pinedo heeft een open brief (PDF) ontwikkeld. Villa Pinedo is een platform voor kinderen van gescheiden ouders.
- Tips om te communiceren met kinderen tijdens een scheiding
Heb je hulp nodig?
- Het wijkteam kan ondersteuning en hulp bieden.
- JGZ Almere en Humanitas Almere kunnen helpen bij vragen over de opvoeding.
- Heb je al oudere kinderen? Dan kunnen zij eens kijken bij het Nederlands Jeugdinstituut (nji.nl).
Stap 3: Heb je een mediator of advocaat nodig?
Dat ligt aan de vorm van jullie relatie. Zijn jullie getrouwd of wonen jullie samen met of zonder contract? Dat bepaalt wat er nodig is om jullie relatie officieel te beëindigen. Op de website van de Rijksoverheid krijg je aan de hand van een aantal vragen een overzicht dat bij jouw situatie past.
Heb je hulp nodig hierbij?
- Wijkteam of maatschappelijk werk kan ondersteuning en hulp bieden
- Wetswinkel Almere of Juridisch Loket kan juridisch advies bieden
Tips
- Voor informatie over de procedure: kijk op het stappenplan echtscheiding van de Wetswinkel of maak een afspraak.
- Een mediator is erop gericht om de scheiding van jou en je partner goed en zonder frustraties te laten verlopen. Kijk voor meer voordelen van mediation bij de Rijksoverheid. Als je naar een mediator gaat, dan is het wel belangrijk dat jullie met elkaar kunnen praten.
- Hebben jullie een advocaat of mediator nodig? Vraag dan naar de kosten bij een advocaat of mediator. Als je een laag inkomen hebt kun je recht hebben op gesubsidieerde rechtsbijstand. Je kunt bij de Wetswinkel Almere of het Juridisch loket vragen of je hiervoor in aanmerking komt. Er is altijd een eigen bijdrage. Dat is het deel dat je in ieder geval zelf moet betalen.
- Voordat je naar een advocaat gaat, kan de Wetswinkel je vertellen wat je kan verwachten. Vind je het moeilijk om een keuze te maken over een advocaat of mediator? Bespreek het dan bij het wijkteam of de Wetswinkel.
- Hoe meer jullie samen alvast regelen hoe goedkoper het is.
Wat is er nodig bij jullie relatievorm?
a. Zijn jullie getrouwd?
Een advocaat of mediator is nodig voor de procedure bij de rechtbank. Raadpleeg een advocaat, die gespecialiseerd is in personen-of familierecht.
Tip
Je kan samen één advocaat nemen, ieder een eigen advocaat of kiezen voor mediation.
b. Hebben jullie een geregistreerd partnerschap?
Een geregistreerd partnerschap kan worden beëindigd bij een notaris of advocaat. Kom je er samen niet uit, dan kan je de hulp inroepen van een mediator. Als jullie kinderen hebben, wordt het ouderschapschapsplan wel voorgelegd aan de rechtbank. Kijk voor andere tips over een ouderschapsplan bij stap 4.
Tip
Je kunt ervoor kiezen om samen één advocaat te nemen of ieder een eigen advocaat.
c. Wonen jullie samen met een samenlevingscontract?
Kijk welke afspraken er staan in het samenlevingscontract. Een advocaat of mediatior is niet nodig. Samenwonen kan beëindigd worden zonder een procedure bij de rechtbank.
Een advocaat of mediator is aan te raden als er conflicten zijn over kinderalimentatie of verdeling bezittingen (boedel). Hebben jullie beiden ouderlijk gezag over de kinderen, dan is een ouderschapsplan verplicht. Kijk hiervoor bij stap 5: Maak afspraken over de kinderen.
d. Wonen jullie samen zonder samenlevingscontract?
Een advocaat of mediator is niet noodzakelijk. Jullie kunnen zelf bepalen hoe jullie de relatie beëindigen. Een advocaat of mediator is wel aan te raden als er conflicten zijn over kinderalimentatie of verdeling bezittingen (boedel).
Hebben jullie beiden ouderlijk gezag over de kinderen, dan is een ouderschapsplan verplicht. Kijk hiervoor bij stap 5: Maak afspraken over de kinderen.
e. Hebben jullie een religieus huwelijk?
Gelovige echtparen laten hun huwelijk vaak religieus bevestigen. Er is in Nederland geen wet om een religieus huwelijk te beëindigen. In Nederland geldt alleen het burgerlijk huwelijk. In sommige gevallen kan een religieus huwelijk dat in het buitenland is voltrokken, als huwelijk erkend worden in Nederland.
Stap 4: Geldzaken, documenten, bezittingen en huisvesting
De vorm van jullie relatie bepaalt welke gegevens en documenten er nodig zijn.
- Huwelijk: datum huwelijk
- Huwelijk onder huwelijksvoorwaarden: akte huwelijksvoorwaarden
- Geregistreerd partnerschap: akte geregistreerd partnerschap
- Geregistreerd partnerschap met partnerschapsvoorwaarden: de akte en voorwaarden
- Samenwonen: als jullie een samenlevingscontract hebben, dan is dit van belang bij het uit elkaar gaan.
Afhankelijk van jullie situatie zijn er meer documenten en gegevens nodig. Bijvoorbeeld als er kinderen zijn.
Het convenant
Alle afspraken over de scheiding, zoals boedelscheiding en ouderschapsplan, worden opgeschreven in het (echt)scheidingsconvenant. Het is belangrijk dat je de afspraken goed naleest en dat deze voor jullie allebei duidelijk zijn. Deze afspraken worden door de rechter bevestigd.
Komen er toch conflicten over de afspraken in het echtscheidingsconvenant, ga dan voor advies naar je advocaat, de Wetswinkel of Juridisch Loket.
Op internet zijn er verschillende voorbeelden te vinden een scheidingsconvenant.
Huisvesting
Huren jullie samen eenwoning? Of bezit één van jullie of samen een koopwoning?
- Een huurhuis: op wiens naam staat het huurhuis? Weet je niet zeker of je in het huis kan blijven wonen, schrijf je dan in bij woningnet.
- Een koophuis: voorinformatie over verkoop of uitkopen van één van de partners kun je terecht bij de Wetswinkel of het Juridisch Loket. Kan je niet in het huis blijven wonen, schrijf je dan in bij Woningnet. Neemt je partner het koophuis over? Zorg voor een goede afwikkeling bij een notaris en zorg voor ontslag uit hoofdelijke aansprakelijkheid.
Tips
- Geef de verhuizing van gezinsleden door aan de gemeente en aan de belastingdienst in verband met toeslagen, zoals huur- en zorgtoeslag. Dit kan online.
- Vragen over urgentieverklaring? Dan kan je terecht bij het Wijkteam of de Wetswinkel.
- Het wijkteam krijgt regelmatig vragen over huisvesting. Daarom organiseren we regelmatig (digitale) bijeenkomsten. Je krijgt dan informatie over de mogelijkheden en onmogelijkheden van wonen in Almere. Aanmelden kan via het aanmeldformulier van de wijkteams.
Bezittingen en schulden
Maak samen een overzicht of lijst van alle grote of waardevolle gezamenlijke bezittingen, zoals een huis, auto, caravan of boot. En een overzicht van alle gezamenlijke schulden/leningen en spaargeld. Beëindig gezamenlijke (en/of) bankrekeningen.
Voor de verdeling van bezittingen gelden verschillende regels, afhankelijk van de samenlevingsvorm:
- Gehuwd of geregistreerd partnerschap in gemeenschap van goederen: elke partner krijgt de helft van de bezittingen en/of schulden.
- Beperkte gemeenschap van goederen(in geval van huwelijk of geregistreerd partnerschap gesloten na 1-1-2018): Jouw bezittingen daterend van voor het huwelijk /geregistreerd partnerschap blijven van jou. Bezittingen van daarna worden verdeeld door de helft.
- Huwelijkse voorwaarden/partnerschapsvoorwaarden: afhankelijk van deze voorwaarden
- Samenwonend met contract: afhankelijk van contract.
- Samenwonend: afhankelijk van wie het goed gekocht heeft.
Hulp en ondersteuning
- Je kan terecht bij de Wetswinkel of het Juridisch Loket.
Financiën/inkomen
Het einde van je relatie kan financiële gevolgen voor je hebben. Het is belangrijk dat je een zelfstandig inkomen hebt of houdt. Heb je dat (nog) niet, dan kan je mogelijk (tijdelijk) recht hebben op partneralimentatie, een bijstandsuitkering of toeslagen.
Tips
- Bij Wijzer in geldzaken kan je nakijken wat een scheiding betekent voor je geldzaken.
- Vul de persoonlijke scheiden-checklist van de Belastingdienst in om te zien wat de gevolgen zijn voor je belastingen.
- Met de handige tool op Bereken uw recht zie je in een paar stappen welke tegemoetkomingen je kunt aanvragen.
- Denk je een (aanvullende) bijstandsuitkering nodig te hebben? Vraag dit dan op tijd.
- Wil je weten welke gevolgen een scheiding heeft voor je geldzaken? Vul dan gratis en anoniem het Geldplan Scheiden in op startpuntgeldzaken.nl/almere. Het helpt je de inkomsten en uitgaven na een scheiding in beeld te krijgen, de inkomsten te vergroten en de uitgaven te verlagen.
- Lees ook de geldkrant Uit elkaar die Nibud en de gemeente Almere samen hebben gemaakt.
Hulp en ondersteuning
- Informeer waar je recht op hebt na een scheiding of uit elkaar gaan bij het Wijkteam, de Wetswinkel, het Juridisch Loket of kijk op almere.nl/rondkomen.
Alimentatie
Ben je gehuwd of heb je een geregistreerd partnerschap? En heb jij of je ex-partner na de scheiding niet genoeg inkomsten om van te leven? Dan kan je recht hebben op partneralimentatie.De hoogte hangt af van de financiële situatie van jou en de andere partner. Als jullie het samen niet eens zijn over de hoogte, bepaalt de rechter de hoogte.
Hebben jullie samen kinderen, dan kan er recht zijn op kinderalimentatie. De hoogte van de kinderalimentatie hangt af van waar het kind verblijft en de financiële situatie van de andere partner.
Tip
- Kijk op rechtwijzer.nl voor een globale berekening van de alimentatie.
Hulp en ondersteuning
- Voor vragen over de duur van de alimentatie kan je terecht bij je mediator, advocaat, de Wetswinkel of het Juridisch Loket.
- Zijn er problemen met de betaling van de alimentatie, dan kan je contact opnemen met het LBIO.
Pensioen
- Ben je gehuwd of heb je een geregistreerd partnerschap, dan kan je recht hebben op (een deel van) het pensioen van je partner. In een enkel geval kan dit ook bij samenwonend met een samenlevingscontract.
- Voor meer informatie, ga naar de Wetswinkel.
Verblijfstatus
Een scheiding kan gevolgen hebben voor je verblijfstatus.
Hulp en ondersteuning
- Voor informatie kun je terecht bij de Wetswinkel of het Juridisch Loket.
Als de partner weigert om mee te werken
Als een partner niet wil meewerken aan een scheiding, dan kan de scheidingsprocedure bij de rechtbank gewoon doorlopen.
Stap 5: Maak afspraken over de kinderen
Hebben jullie kinderen? Dan zijn de afspraken over de kinderen het belangrijkste bij de scheiding. Ook gescheiden blijven jullie allebei ouder. Samen maken jullie afspraken over hoe jullie het gaan regelen. Alle afspraken komen te staan in een ouderschapsplan. Denk bijvoorbeeld aan: hoe verdelen jullie de zorg, de kinderalimentatie, de verdeling van de vakanties, maar ook andere afspraken die je maakt over de zorg en opvoeding.
Tips
- Het ouderschapsplan kunnen jullie samen invullen. Bij het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen vind je een voorbeeld van een ouderschapsplan.
- Op rechtwijzer.nl kun je zelf het ouderschapsplan maken. Jullie moeten het plan allebei ondertekenen.
- Bespreek het ouderschapsplan met je kinderen, als dit mogelijk is en de kinderen oud genoeg zijn.
- Kinderen ouder dan 12 jaar worden gehoord door de rechter in verband met verblijfplaats, bespreek dit op tijd met je kind(eren).
- Bekijk ook de pagina's Samen ouder, ook als je gescheiden bent en Ik wil mijn kind helpen? En de website Villa Pinedo.
- Erkenning van een kind, betekent niet automatisch dat je ook ouderlijk gezag hebt. Kijk op de rijksoverheid hoe het zit met ouderlijk gezag.
Hulp en ondersteuning
Lukt het niet om samen het ouderschapsplan te maken? Misschien kan iemand uit jullie omgeving helpen bij het maken van afspraken. Als dat niet lukt kan je ook een mediator of advocaat inschakelen. In sommige gevallen kom je in aanmerking voor een tegemoetkoming in de kosten van een advocaat of mediator.
Vragen over het ouderschapsplan, kinderalimentatie of erkenning/gezag? Ga dan naar het wijkteam, de Wetswinkel Almere en/of je advocaat of mediator.
Stap 6: Scheiding is achter de rug, wat nu?
Neem de tijd om de scheiding te verwerken. Kijk voor meer informatie over rouw na een scheiding op de pagina ‘na de scheiding’ . Probeer tijd te maken voor je hobby’s en interesses.
Je kinderen
Met de meeste kinderen gaat het na een tijdje weer goed. Kinderen kunnen wel last hebben van bijvoorbeeld emotionele problemen, angst, een laag zelfbeeld, gedragsproblemen of problemen op school. Ook slaapproblemen of hoofdpijn kan een gevolg zijn. Let op je kinderen, praat met ze en kijk op tijd of ze hulp kunnen krijgen.
Problemen over afspraken rondom de kinderen
Misschien zijn de afspraken niet duidelijk genoeg, of houdt één van beiden zich er niet aan.
Probeer altijd met elkaar te blijven praten hierover. Een gesprek tussen ex-partners is soms te lastig. Een mediator kan dan helpen.
Administratie
Controleer of alle gezamenlijke verzekeringen en abonnementen zijn beëindigd. Ook de gezamenlijke en/of-rekening. En zet verzekeringen en dergelijke op je eigen naam.
Bij problemen of conflicten met alimentatie
Lukt het niet meer om je alimentatie te betalen omdat je bv werkeloos bent geworden? Ga met een financieel onderbouwd voorstel naar je ex-partner, zodat het voor hem/haar zichtbaar wordt.
Betaalt de partner – om wat voor reden dan ook – de alimentatie niet of slechts voor een deel? Dan kan je gratis het LBIO inschakelen.
Geen of onvoldoende inkomen
Heb je moeite met rondkomen na de scheiding? Check eerst de volgende dingen:
- Heb je huurtoeslag aangevraagd?
- Heb je zorgtoeslag aangevraagd?
- Heb je recht op andere toeslagen? Controleer dit bij de belastingdienst.nl en berekenuwrecht.nl
- Controleer je verzekeringen. Zijn ze aangepast naar de nieuwe situatie?
- Controleer of de gemeentelijke belastingen en Waterschapsbelasting zijn aangepast naar de nieuwe situatie. Mogelijk kom je in aanmerking voor kwijtschelding? Informeer dit bij het www.gblt.nl of de gemeente.
- Controleer of het testament nog klopt.
- Is de scheiding doorgegeven aan de pensioenverstrekker?
- Bij startpuntgeldzaken.nl/almere kan je een geldplan maken. Je krijgt dan tips en adviezen om beter rond te komen. Als je te weinig inkomen hebt en het lukt niet om meer inkomen te verdienen, dan heb je mogelijk recht op een bijstandsuitkering. Vraag een bijstandsuitkering op tijd via almere.nl/uitkeringaanvragen
Bij financiële problemen/schulden
Ga voor hulp en advies naar:
Alles is moeilijk op een rijtje te krijgen als je nog in de war bent over alle veranderingen in je leven. Een voorbeeld van een echtscheidingsconvenant heb ik van internet gehaald. Dat zijn we samen gaan invullen, maar dat werd te emotioneel. Daarom heb ik het met mijn vader afgemaakt. Met dat document ben ik naar het spreekuur van de Wetswinkel gegaan om het te laten nakijken. Daar namen ze alle tijd voor me en hebben ze me heel goed geholpen.
Wendy uit Almere